Hình 1: Aptomat cực đại

1-Nút nhấn làm việc ( Reset).

2- Ngàm giữ tiếp điểm làm việc.

3- Phần ứng.

4- Lõi thép.

5- Cuộn dây dòng điện.

6- Lò xo mang cơ cấu tiếp điểm.

7- Lò xo mang cơ cấu tiếp điểm chính

Nguyên lý làm việc

Nguyên lý làm việc cụm bảo vệ quá tải và ngắn mạch xem hình 1

Khi dòng điện từ phụ tải chạy qua cụm bảo vệ quá dong thì lực điện từ sinh ra ở cuộn dây được xác định theo công thức:

F = Iđm.W < F(loxo)

Trong đó: – W là số vòng của cuộn dây

– Iđm: Dòng điện định mức

– F: Lực điện từ sinh ra ở cuộn dây

– F(loxo): Lực đàn hồi của lò xo

Khi gặp sự cố ngắn mạch hay quá tải thì Iđm tăng lên làm cho lực điện từ F sinh ra trên cuộn dây (5) tăng lên và lớn hơn lực đàn hồi lò xo số (6) F>= F(loxo), do đó lõi thép số (4) sẽ hút phần ứng số (3) xuống, dẫn đến ngàm số (2) hở ra, lò xo (7) mang cơ cấu tiếp điểm số (1) kéo tiếp điểm số (1) mở ra, cuối cùng mạch điện sẽ bị ngắt, ngừng toàn bộ quá trình hoạt động của hệ thống.

*Aptomat bảo vệ dòng cực tiểu

Cấu tạo và nguyên tắc làm việc

Hình 2: Cụm bảo vệ dòng cực tiểu: 1- cuộn điện từ, 2- nắp tự động, 3- Lò xo

Bình thường dòng điện làm việc lớn hơn dòng cắt nên cuộn điện từ (1) đủ lực hút để hút nắp tự động (2) kéo đưa tiếp điểm động tiếp xúc với tiếp điểm tĩnh và mạch được đóng kín.

Khi dòng giảm thấp hơn dòng cắt thì cuộn (1) không đủ từ lực giữ kính mạch nữa nên bị lò xo (3) kéo nắp từ động (2) ra và tiếp điểm bị mở, dòng điện bị cắt.

*Aptomat bảo vệ sụt áp

Cấu tạo cụm bảo vệ điện áp

Hình 3: Cấu tạo cụm bảo vệ điện áp

1- Nút nhấn làm việc (reset)

2- Ngàm giữ tiếp điểm làm việc

3- Phần ứng

4- Lõi thép

5- Cuộn dây dòng điện

6- Lò xo mang cơ cấu tiếp điểm

7- Lò xo mang cơ cấu tiếp điểm

Nguyên lý làm việc cụm bảo vệ điện áp

Nguyên lý làm việc cụm bảo vệ sụt áp như hình 3

Khi ở chế độ U=Uđm lực điện từ sinh ra trên cuộn dây số (5) vừa đủ hút lò xo (6) xuống.

Khi điện áp lưới điện Unguon đủ định mức thì lực điện từ F sinh ra trên cuộn dây số (6) đủ để cho lõi thép (4) hút phần ứng số (3) xuống, giữ cho ngàm số (2) ở vị trí đúng và các tiếp điểm (1) đều đóng, Khi điện áp lưới giảm (Unguon giảm) nó sẽ kéo theo lực điện từ sinh ra trên cuộn dây giảm (F giảm), lò xo số (6) sẽ kéo ngàm số (2) bật ra, lò xo số (7) sẽ tác động làm cho ba tiếp điểm số (1) sẽ bị mở ra ngắt mạch điện để bảo vệ hệ thống. Chú ý nút ấn số (1) có vai trò như nút reset.

Chọn Aptomat

Điều kiện để chọn Aptomat là: Iaptomat >=(1.25÷ 1.5). Iđm, vì vậy tính toán chọn lắp đặt trong thực tế phải dựa vào bất đẳng thức trên. Chủ yếu dựa vào:

• Dòng điện tính toán đi trong mạch
• Dòng điện quá tải
• Tính thao tác có chọn lọc

Ngoài ra,lựa chọn aptomat còn phải căn cứ vào đặc tính làm việc của phụ tải, aptomat không được phép cắt khi có quá tải ngắn hạn thường xảy ra trong điều kiện làm việc bình thường như dòng điện khởi động, dòng điện đỉnh trong phụ tải công nghệ.

Yêu cầu chung là dòng điện định mức của móc bảo vệ Iaptomat không được bé hơn dòng điện tính toán Itt của mạch: Iaptomat>=Itt

Chú ý: Do khi có điện trở lại, tất cả thiết bị điện khởi động cùng lúc, các thiết bị có công suất lớn như máy điều hòa không khí, tủ lạnh, máy giặt cùng khởi động, nên tổng dòng là rất lớn từ 3-10 lần so với lúc hoạt động ổn định tác động đến aptomat bảo vệ. Vì thế khi bị cúp điện nên ngắt tất cả các thiết bị điện có công suất lớn, sau khi có điện trở lại mới khởi động lại từng thiết bị trên nếu có nhu cầu.